علیرضا چشم‌جهان، مدرس و تحلیلگر مسائل حمل‌ونقل دریایی و عضو هیئت‌مدیره شرکت کاوه، در حاشیه هشتمین نمایشگاه حمل‌ونقل، لجستیک و صنایع وابسته گفت: «در سال ۲۰۲۴، حدود ۱۲.۲ میلیارد تن کالا در سطح جهانی جابه‌جا شده است. پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۲۹، رشد حمل‌ونقل دریایی همچنان ادامه یابد.» به گفته چشم‌جهان، در این مدت ۷۰ درصد از ارزش کالاها و ۸۰ درصد از حجم کالاهای جابه‌جا شده، متعلق به حمل‌ونقل دریایی بوده است.
رشد چشمگیر حمل‌ونقل دریایی در سال‌های اخیر
این تحلیلگر حوزه حمل‌ونقل در سخنرانی خود که با موضوع توسعه زیرساختی بوده است، با تاکید بر اهمیت ادامه رشد حمل‌ونقل کانتینری، پیش‌بینی کرد: «تا سال ۲۰۲۹، حمل‌ونقل کانتینری ۲.۴ درصد رشد خواهد داشت. پیشرفت‌ها در این حوزه، به ویژه در مسیرهای جایگزین و جدید، اهمیت فراوانی دارد.» چشم‌جهان، در رابطه با مسیرهای جایگزین به انسداد کانال سوئز اشاره کرد و گفت: «نباید به یک مسیر تکیه کرد و باید با ایجاد مسیرهای جایگزین، به گسترش حمل‌ونقل و به‌طور خاص حمل‌ونقل کانتینری از راه دریا کمک کرد.»
چالش‌ها و راهکارهای موجود در مسیرهای تجاری جهانی
عضو هیئت‌مدیره شرکت کاوه، به تاثیرات منفی جنگ‌ها و بحران‌ها بر تجارت دریایی نیز اشاره کرد و گفت: «بحران‌های سیاسی مانند جنگ روسیه و اوکراین و درگیری‌های حماس و اسرائیل در سال ۲۰۲۳، موجب افزایش زمان، مصرف سوخت و هزینه‌های حمل‌ونقل در مسیرهای دریایی شده است. در همین راستا، به‌ویژه در دریای سرخ و تنگه باب‌المندب، چالش‌های فراوانی برای کشتی‌ها ایجاد شده است.»
تحلیلگر مسائل حمل‌ونقل دریایی در ادامه صحبت‌های خود به مسئله تحریم‌ها و محدودیت‌های تجاری علیه روسیه اشاره کرد و توضیح داد: «در حالی که بسیاری از پیش‌بینی‌ها حکایت از استفاده ایران به عنوان یک شاهراه تجاری را داشته‌اند، تنها یک درصد از تجارت دریایی روسیه از طریق ایران صورت گرفته و این موضوع به علت مسائل داخلی ایران و تحریم‌های خارجی بوده است.»
چشم‌جهان همچنین به تقویت مسیرهای جایگزین در دوران تحریم اشاره کرد و افزود: «در دوران تحریم، سه مسیر اصلی برای تقویت حمل‌ونقل دریایی مورد توجه قرار گرفتند. کانال سوئز، ایست ماریتایم و کریدور قطب شمال، از جمله مسیرهای جایگزینی بودند که در دوران تحریم مورد توجه قرار گرفته و تقویت شدند.» این تحلیلگر حوزه حمل‌ونقل در سخنان خود به توافق اخیر چین و روسیه اشاره کرد که در آن شش فروند یخ‌شکن برای مسیر قطب شمال خریداری شده است.
از دیگر موضوعات مورد اشاره چشم‌جهان، بحران در دریای سرخ و تاثیر آن بر هزینه‌ها و زمان حمل‌ونقل بود. او افزود: «با توجه به بحران حماس و اسرائیل، وضعیت در دریای سرخ تغییر کرده و زمان بیشتری برای حمل‌ونقل، مصرف سوخت بالاتر و کرایه حمل بیشتر شده است.»
در ادامه، چشم‌جهان از پیشنهادات دولت هند در اجلاس جی ۲۰ برای تقویت شبکه‌های حمل‌ونقل جهانی و تأکید بر پروژه‌هایی مانند بندر فاو در عراق خبر داد. این بندر که در ۷ نوامبر ۲۰۲۴ افتتاح شد، با همکاری شرکت‌های اماراتی، فرانسوی، سوئیسی، هند و فیلیپین فعال خواهد شد. او همچنین به توسعه مسیرهای حمل‌ونقل در محور شرق و به‌ویژه بندر چابهار و ترانس افغان اشاره کرد و گفت: «این مسیرها می‌توانند نقش مهمی در تسهیل حمل‌ونقل کالا بین کشورهای آسیایی و اروپایی ایفا کنند.»
چشم‌جهان در پایان تأکید کرد: «برای یک سیستم حمل‌ونقل موفق، الزامات مختلفی باید در نظر گرفته شود، از جمله زیرساخت‌ها، تجهیزات، نرم‌افزارها، شبکه‌های حمل‌ونقل، ارتباطات ریلی و جاده‌ای، زمان‌بندی‌ها و پیگیری و ردیابی کالاها. تعرفه‌های رقابتی و مسائل ایمنی و امنیت نیز نقشی حیاتی در توسعه این بخش دارند.»
