سازمان ملی کارآفرینی با همکاری سندیکای شرکتهای شناسایی و مکانیابی رادیویی، نشست «هوشمندی حملونقل و نقش استارتاپها در تحولات دیجیتال عرصه حملونقل» را با حضور سیده فاطمه مقیمی، عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، افشین کلاهی، رئیس هیئتمدیره سندیکای شناسا، مرتضی باقری، سرپرست دفتر برنامهریزی راهبردی و توسعه فناوری راهآهن، مهدی اشرفی، مشاور هوشمندسازی و حملونقل بینالملل و جمعی از فعالان صنعت حملونقل و رسانههای فناوری برگزار کرد.
آمادگی بازار لجستیک برای پذیرش و رشد استارتاپها
فاطمه مقیمی، در ابتدای این نشست به ظرفیتهای صنعت حملونقل و لجستیک کشور اشاره کرد و نقش فناوریهایی مثل بلاکچین، اینترنت اشیاء و کلان دادهها را در بهینهسازی فرایندها مهم دانست. مقیمی خاطرنشان کرد که سرعت، قیمت و امنیت، مولفههای اصلی صنعت حملونقل هستند و لازم است که از فناوریهای جدید برای توسعه این صنعت استفاده شود. بهگفته این عضو اتاق بازرگانی ایران، بهینهسازی فرایندهای لجستیکی بدون بهرهمندی از روندهای جهانی صنعت مانند کلاندادهها، بلاکچین، هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، امکانپذیر نیست.
مقیمی، در ادامه توضیح داد که ایران از ظرفیتهای تراتزیتی بالایی برخوردار است. در سال جاری میلادی، ۱۶/۳۴ میلیون تن ترانزیت و روزانه ۲ میلیون بسته داشتهایم. او افزود: «بازار برای استارتاپهای حوزه لجستیک آماده است، چون کشور ما هم از ظرفیتهای ترانزیتی و ژئوپلیتیکی برخوردار است و هم توان فناورانه را داریم. برای همین ما باید خودمان را با روندهای جهانی بسنجیم و نیازسنجی کنیم.»
رهگیری مرسولات، کاهش مصرف سوخت با استفاده از الگوریتمهای خاص، بهرهگیری از سفیران پیاده و دوچرخهسواران، مانند کاری که در بارسلون و برلین انجام میشود و شرکت Dhl نیز در آن پیشگام است، رهگیری دیجیتالی بستهها، پیشبینی تقاضا، جلب اعتماد مشتریان با افزایش سرعت ارسال و جابهجایی کالا به انبارهای نزدیک محل تحویل سفارشها از جمله مواردی است که فاطمه مقیمی به آنها اشاره کرد. بهگفته مقیمی، آمارها نشان میدهد که هزینههای لجستیک حدود ۱۰ درصد از تولید ناخالص جهانی را در بر میگیرد و این صنعت بسیار پرهزینه است.
ضرورت راهاندازی مراکز نوآوری در صنعت حملونقل
مرتضی باقری، سرپرست دفتر برنامهریزی راهبردی و توسعه فناوری راهآهن، عضو هیئتعلمی دانشکده مهندسی راه آهن دانشگاه علم و صنعت ایران در ادامهی این نشست به اهمیت نوآوری و اجتناب از «نوآوری نمایشی» اشاره کرد. به گفته باقری، استیو بلنک، نویسنده کتاب «پایان نوآوری نمایشی» در کتاب خود توضیح داده که بسیاری از مدیران در سطوح مختلف جهانی بر این باورند که تمام اقداماتشان نوآورانه است در حالی که گاهی توهم نوآوری است که مدیران را از نوآوری حقیقی دور میکند.
باقری در ادامه به اقدامات دفتر توسعه فناوری شرکت راهآهن پرداخت و همکاری با دانشگاهها، مراکز علمی و فناوری و نهادهای دولتی و خصوصی در زمینه نوآوری، برخی از کارهایی است که دفتر برنامهریزی راهبردی و توسعه فناوری راهآهن در سالهای اخیر انجام داده است.
سرپرست دفتر برنامهریزی راهبردی و توسعه فناوری راهآهن، نقش سرمایهگذاری را در رشد کسبوکارهای نوآور پر رنگ دانست و به جای خالی یک صندوق خطرپذیر شرکتی در شرکت راهآهن اشاره کرد. باقری توضیح داد که به دلیل سنتی بودن ساختار راهآهن، یکی از چالشهای این شرکت در راستای حمایت از کسبوکارهای نوآور و فناور در صنعت حملونقل و لجستیک، مسئله سرمایهگذاری خطرپذیر است. او علاوه بر سرمایهگذاری، فرهنگ سازمانی را در رشد نوآوری ضروری دانست و به رویدادهایی اشاره کرد که با عنوان «سهشنبههای ریلی با طعم فناوری» برگزار میشد. باقری تاکید کرد که گرچه فرصت حضور در این رویدادها را نداشته است اما چنین جلساتی، امکان گردآوری ایدههای نوآور و خلاقانه را فراهم میکنند. او راهاندازی ایستگاههای نوآوری را برای توسعه زیستبوم استارتاپی در حوزه لجستیک دانست و به یکی از بزرگترین مراکز نوآوری دنیا بهنام «استیشن اف» اشاره کرد. باقری گفت که دفتر برنامهریزی راهبردی و توسعه فناوری راهآهن، قصد دارد با همکاری بیشتر با دانشگاهها و صاحبان صنایع، سراهای نوآوریای را مانند STATION F که سال ۲۰۱۷ توسط امانوئل مکرون تاسیس شده، راهاندازی کند و در حال حاضر نیز در زاهدان و لرستان، سراهای نوآوریای را برای بررسی چالشهای بومی و حل مسائل موجود در صنعت حملونقل تاسیس کرده است.
دیجیتالیشدن و توسعه پایدار؛ شاخصترین ترندهای جهانی
مهدی اشرفی، مشاور هوشمندسازی و حملونقل بینالملل در نشست «هوشمندی حملونقل و نقش استارتاپها در تحولات دیجیتال عرصه حملونقل» که سازمان ملی کارآفرینی برگزار کردهبود، گزارشی از تازهترین ترندهای فناورانه و بهطور خاص، صنعت لجستیک ارائه کرد. اشرفی گفت: «دیجیتالیشدن و توسعه پایدار، بارزترین مگاترندها در جهان هستند که از سالهای ابتدایی ۲۰۰۰ مطرح شدهاند. در گزارش WIPO، آمده که چین، کره، آلمان، ژاپن و ایالات متحده، بیشترین سهم را از دیجیتالی شدن فرایندها و توجه به توسعه پایدار در جهان داشتهاند. در این گزارش همچنین فهرستی از شرکتهای فناور دنیا در بخشهای مختلف صنعت حملونقل مانند حملونقل دریایی، هوایی، جادهای و فضایی آمده که در مسیر ترندهای جهانی حرکت میکنند.

ضربه سخت جنگ ۱۲ روزه به کسبوکارهای حوزه شناسایی و مکانیابی
افشین کلاهی، رئیس هیئت مدیره سندیکای شناسا در نشست «هوشمندی حملونقل و نقش استارتاپها در تحولات دیجیتال عرصه حملونقل»، هوشمندسازی در صنایع مختلف را یک نیاز اساسی در سازمانها دانست و گفت که شرکتهای حملونقل با وجود سنتی بودنشان از سالها قبل، گامهای را در زمینه هوشمندسازی برداشتهاند. بهگفته کلاهی، بسیاری از سیستمهای نوآور در حوزهی حملونقل مانند رهگیری خودروها، سالهاست که شروع شده اما متاسفانه این پروژهها بهعنوان پروژه ملی تعریف نمیشوند.
رئیس سندیکای شناسا با انتقاد از نگاه امنیتی به مسئله مکانیابی و اختلالات گسترده در GPSها، گفت: «نگاه امنیتی، در حال نابودی صنعت مکانیابی است.» او این اختلالات را نگرانکننده خواند و خاطرنشان کرد که فعالان حوزه شناسایی و مکانیابی پس از جنگ ۱۲ روزه با چالشهای بسیار بزرگی مواجه شدهاند و در حال از دست دادن کارشان هستند.
در ادامهی این نشست، درباره اهمیت سرمایهگذاری در نوآوریهای حوزه حملونقل، بهینهسازی زیرساختها، آموزش فناوریهای مورد نیاز و سیاستگذاریهای درست در این حوزه صحبت شد.