طبق گزارش‌های منتشر شده در سایت World Economic Forum تقاضا برای تحویل کالا در سراسر جهان، به‌شدت افزایش یافته است. با رشد تجارت الکترونیک و ایجاد هنجارهای جدید در زمینه تحویل کالا، همچنین تغییر انتظارات مصرف‌کنندگان، تحویل کالا شکل تازه‌ای به خود گرفته است. هرچند تجارت الکترونیک مزایای بسیاری دارد، اما نمی‌توان منکر این مسئله شد که شهرهای بزرگ دنیا با چالش‌هایی همچون افزایش ترافیک و آلودگی مواجه شده‌اند.
بر اساس تحقیقات جدید Accenture، ادامه روند فعلی تجارت الکترونیک بدون توجه به راهکارهای لجستیک پاک، ممکن است آسیب‌های فراوانی را به شهرهای بزرگ بزند. برای توسعه تجارت الکترونیک و توجه به پایداری در لجستیک، ائتلاف جهانی «New Mobility» شکل گرفته است. این ائتلاف به مجمع جهانی اقتصاد وابسته است و شرکت‌ها و شهرهای پیشرو را برای یافتن راه‌حل‌های پایدار در حوزه تحویل کالا گرد‌هم‌آورده است.
تأثیر رشد تجارت الکترونیک بر شهرها
رشد سریع تجارت الکترونیک، با تقاضای روزافزون مشتریان و انتظارات برای تحویل سریع مانند تحویل در همان روز، چشم‌انداز این صنعت را به کلی تغییر داده است. پیش‌بینی می‌شود که خرده‌فروشی تجارت الکترونیک جهانی تا سال ۲۰۲۷ به بیش از ۸ تریلیون دلار برسد که نشان‌دهنده رشد ۳۹ درصدی این صنعت از سال ۲۰۲۳ است. افزایش تقاضا برای خرید اینترنتی و افزایش فروشگاه‌های آنلاین، اثراتی مثل افزایش ترافیک، انتشار گازهای گلخانه‌ای و کاهش کیفیت زندگی در شهرها را به دنبال داشته است.
در حال حاضر، بسیاری از شرکت‌های بزرگ دنیا، پر شده‌اند از پیک‌های موتوری و این موضوع منجر به افزایش آلاینده‌ها شده است. برخی از فعالان حوزه تحویل کالا مانند شرکت والمارت، برای کاهش آلودگی هوا از اتومبیل‌های برقی استفاده می‌کنند.
افزایش ترافیک تحویل کالا؛ روند جهانی پساکووید
رشد تجارت الکترونیک، تعداد خودروهای تحویل کالا را به طور قابل توجهی در جاده‌ها و بزرگراه‌‌ها افزایش داده است. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که تعداد این خودروها تا سال ۲۰۳۰ به میزان ۶۱ درصد افزایش یابد. این مسئله، ناشی از تغییر رفتار مصرف‌کنندگان و توسعه فناوری می‌شود. همه‌گیری ویروس کرونا، عاملی موثر در رشد تجارت الکترونیک بود و فرهنگ مصرفی مردم جهان را دگرگون کرد. به‌طور مثال، پس از کرونا و افزایش خرید اینترنتی، تعداد اتومبیل‌های تحویل کالا در دوبلین، پایتخت ایرلند افزایش یافت و ترافیک این شهر از ۴۵ درصد در سال ۲۰۱۸ به ۶۶ درصد در سال ۲۰۲۳ افزایش یافت. پیش‌بینی شده در شهرهایی مانند بنگلور نیز ترافیک ناشی از تحویل کالا، ۷ دقیقه به زمان طی کردن یک مسیر ۱۰ کیلومتری اضافه کند.
تاثیر رشد تجارت الکترونیک روی تغییرات اقلیمی و سلامت عمومی
افزایش تعداد خودروهای تحویل، نه تنها باعث افزایش ترافیک شده، بلکه با انتشار بیشتر کربن به تغییرات اقلیمی دامن زده است. پیش‌بینی می‌شود انتشار گازهای گلخانه‌ای از خودروهای تحویل تا سال ۲۰۳۰ به میزان ۶۰ درصد افزایش یابد و ۵۴ درصد از انتشار کربن بخش حملونقل و ۱۳ درصد از کل انتشار کربن شهری را شامل شود. این روند، کیفیت هوای شهری را کاهش داده و سلامت عمومی را به خطر می‌اندازد.
چالش‌های زیرساختی ناشی از افزایش تقاضا برای تحویل کالا
رشد سریع تجارت الکترونیک، شهرها را با محدودیت‌هایی در زمینه زیرساخت‌ها مواجه کرده است. کمبود فضا برای ایجاد ایستگاه‌های شارژ خودروهای برقی و کمدهای بسته‌بندی، نبود قوانین مناسب برای پارکینگ و استفاده از جاده‌ها توسط خودروهای تحویل، مشکلات ایمنی و ترافیکی را تشدید کرده است. داده‌ها نشان می‌دهند که در مرکز شهر سیاتل، خودروهای تجاری ۲۸ درصد از زمان سفرشان را برای پیدا کردن جای پارک صرف می‌کنند. کمبود فضای مناسب برای توقف خودروهای تحویل کالا، یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیرساختی در رشد تجارت الکترونیک است.
برای برطرف کردن مشکلات زیرساختی چه باید کرد؟
برای کاهش اثرات منفیِ رشد تجارت الکترونیک، مدیران شهری باید استفاده از خودروهای تجاری را در برنامه‌ریزی‌های استراتژیکشان قرار دهند. داده‌‌های جهانی نشان می‌دهد که رشد تجارت الکترونیک و افزایش تقاضا برای خرید اینترنتی نیازمند توسعه زیرساخت‌های حملونقل پایدار، اعمال مقررات برای خودروهای تحویل و ترویج روش‌های جایگزین برای تحویل کالا می‌شود. برخی از شرکت‌های فعال در حوزه تحویل کالا، اقداماتی را در خصوص بهینه‌سازی فرایندها و حملونقل پایدار انجام داده‌اند. به‌طور مثال گروه ایکیا با همکاری شرکای زنجیره تأمین خود، مدل‌های تجاری جدیدی را برای دسترسی‌های محلی ایجاد کرده است تا تحویل‌ها سریع‌تر انجام شوند. این شرکت همچنین از روش‌هایی مثل ارتباط با مراکز محلی تحویل برای کاهش آلایندگی در فرایند تحویل کالا خبر داده است.
شرکت هیتاچی نیز با توسعه استراتژی‌های الکتریکی‌سازی پایگاه‌ها، به اپراتورها کمک می‌کند تا به سمت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر بروند. برخی دیگر از شرکت‌های حملونقل کالا نیز با استفاده از فرایندهای نوآورانه تلاش می‌کنند تا علاوه بر حفظ رشد تجارت الکترونیک، کیفیت زندگی شهری را بهبود ببخشند.
به‌نظر می‌رسد رشد تجارت الکترونیک، شهرهای بزرگ و کوچک را در موقعیتی حساس قرار داده است. پذیرش راه‌حل‌های نوآورانه و اولویت‌بخشی به پایداری می‌تواند به ایجاد شهرهایی با کیفیت زندگی بهتر کمک کند. برای این مسئله اقداماتی مثل راه‌اندازی هاب‌های لجستیکی هوشمند، مدیریت فضاهای کنار خیابان و شبکه‌های جمع‌آوری و تحویل (PUDO) موثر هستند و بدون همکاری دولت و بخش خصوصی، نمی‌توان انتظار پایداری در شهرها را داشت.
مجمع جهانی اقتصاد، با بررسی روندها، چالش‌ها و راه‌حل‌های حملونقل پایدار، از مسئولان دولتی و شرکت‌های خصوصی در سراسر جهان دعوت کرده تا اقدامات موثری را برای کاهش آلاینده‌ها انجام دهند.
