کسب‌وکارهای ایرانی در یک ماه گذشته با بحران‌های تازه‌ای مواجه شده‌اند. فعالان اکوسیستم نوآوری و اقتصاد دیجیتال کشور تا پیش از شروع جنگ اسرائیل با ایران، با چالش‌‌های متعددی دست‌وپنجه نرم می‌کردند، اما جنگ دوازده روزه، موج تازه‌ای از بحران‌ها را با خودش آورد. کسب‌وکارهای حوزه تجارت الکترونیک در روزهای جنگ و پس از آن با مشکل کندی اینترنت مواجه شده‌اند و به‌نظر می‌رسد کسبوکارها همچنان در شوک به سر می‌برند. با امیر احمد برکتین، مدیرعامل پلتفرم لجستیکی میاره درباره وضعیت موجود و پیش‌بینی‌اش از آینده کسب‌وکارهای مبتنی بر بستر اینترنت صحبت کردیم.
مدیرعامل میاره، توضیح داد که این پلتفرم در تمام روزهای جنگ ۱۲ روزه به فعالیت خود ادامه داده است. برکتین به خبرنگار نقل حمل گفت: «در آن روزها فعالیت می‌کردیم اما چالش کم نداشتیم؛ بزرگترین چالش قطعی اینترنت و مسئله لوکیشن بود.»
او همچنین به کاهش نیروی انسانی در مدت جنگ ۱۲ روزه اشاره کرد و توضیح داد: «با شدت گرفتن جنگ در برخی روزها، بعضی از فروشگاه‌ها مجبور به تعطیلی شدند و خیلی از اعضای ناوگان ما هم به شهرهای دیگری رفتند. به همین خاطر در دوران جنگ، ظرفیت ناوگان ما کاهش یافته بود.» به گفته مدیرعامل میاره، این شرکت تعدیل نیرو انجام نداده است و بعد از پایان جنگ، سعی کرده فرایندها را برای خدمات‌رسانی بهتر بازتعریف کند.
برکتین تاکید کرد که پس از آتش‌بس، با وجود شرایط مبهمی که برای کسبوکارها به‌خصوص فروشگاه‌های آنلاین وجود داشت، ثبت سفارشات تا ۸۵ درصد به حالت قبل بازگشت.
مجبور به تغییر هستیم
مدیرعامل میاره در گفت‌وگو با نقل حمل توضیح داد که اگرچه درخواست‌های این پلتفرم پس از آتش‌بس تا حدود زیادی به روال سابق بازگشته، اما این شرکت همانند سایر فعالان اکوسیستم نوآوری برای تداوم خدمات‌رسانی و بقا، مجبور به تغییرات بنیادین در امور مالی، فرایندها و مسائل فنی است. او این تغییرات اساسی را راهکاری برای مقابله کنیم با بحران‌های موجود و بحران‌های پیش‌بینی‌نشده دانسته است. اختلال در سامانه‌های مکان‌یابی و اینترنت ملی، برخی از بحران‌هایی است که مدیرعامل میاره به آن‌ها اشاره می‌کند.
او در این‌باره گفت: «ما خودمان را برای مشکلات زیرساختی آماده کرده بودیم و تمامی سرورهایمان ایرانی بود اما باز هم با محدودیت‌های تازه‌ای مواجه شدیم.»
برکتین در پاسخ به این سوال که اقدامات میاره برای همراهی با نیروی کار چه بوده است؟ به نقل حمل گفت: «ما سعی کردیم در آن زمان و با وجود تحت فشار بودن شرکت از نظر نقدینگی، یک صندوق خیلی کوچیک رفاهی برای همکاران درست کردیم تا اگر مسئله جدی‌ای برای کسی به وجود آمد، همراهش باشیم. سعی کردیم حقوق خرداد ماه را زودتر و کامل پرداخت کنیم که به خاطر هزینه‌های غیر مترقبه‌ای که کسی پیش‌بینی نکرده بود، در آن زمان، نگرانی برای افراد وجود نداشته باشد.»
دورکاری، موضوع دیگری است که برکتین به آن اشاره کرد و افزود: «سعی کردیم موضوع دورکاری را خیلی خیلی سریع بهش شکل بدیم و تا هفته بعد از آتش بس هم مسئله دورکاری ما همچنان پابرجا بود و سعی کردیم سیستم کار هیبریدی را به فرهنگ سازمانی‌مان تبدیل کنیم.»
فشار اقتصادی؛ بزرگترین بحران پس از جنگ
مدیرعامل میاره بر این باور است که جنگ با خودش موج‌های اقتصادی فراوانی را می‌آورد و جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، به اقتصاد کشور ضربه زده است. برکتین وضعیت موجود را این‌طور ارزیابی می‌کند: «این جنگ خساراتی را به وجود آورد که ما را از نظر اقتصادی به چند پله عقب‌تر راند. باید دید این فشار اقتصادی و آثار تورمی جنگ چه زمانی بروز پیدا می‌کند و چطور باید با آن روبه‌رو شد. درست است که جنگ نظامی تمام شده ولی به نظرم فشار اقتصادی، پس از جنگ فراتر می‌رود و باید وضعیت را پس از برآوردهای اقتصادی سنجید.»
همبنیانگذار پلتفرم میاره، با اشاره به چالش‌ها و بحران‌های اقتصادی ناشی از جنگ، پیش‌بینی آینده کسبوکارها به‌خصوص کسب‌وکارهای آنلاین را دشوار خواند و تاکید کرد که ترندهای توسعه درآمدی در این زمینه تعمیم‌پذیر نیستند و نمی‌توان الگوی مشخصی را از آن‌ها استخراج کرد.
مدیرعامل این شرکت لجستیکی بر این باور است که دیگر برنامه‌های بلندمدت برای کسبوکارها نتیجه نمی‌دهد و بهترین روش برای عبور از بحران‌های کنونی، بررسی سناریوهای مختلف براساس ظرفیت‌های کسب‌‌وکارهاست. او در توضیح این مسئله گفت: «ما سعی کردیم با ایجاد چک‌لیست‌های مرتبط با بحران، سطوح مختلف آن را بررسی کنیم و به راه‌کارهایی کاربردی برسیم. به‌طور مثال، بحران ممکن است حاصل از کاهش درآمد، تغییر رفتار مشتری یا دیگر مسائل باشد. هر کسب‌‌وکار با توجه به بازاری که در آن مشغول به کار است، می‌تواند ریسک‌ها را پیش‌بینی کند تا در مواقع بروز بحران، غافلگیر نشود.»
او تاکید کرد که در شرکت کنونی، طبیعی است که کسبوکارها همانند سابق برنامه‌ریزی‌های کوتاه‌مدت و بلندمدتی را ترسیم کنند اما نمی‌توانند پیش‌بینی‌ای از انجام این برنامه‌ریزی‌ها داشته باشند. به گفته مدیرعامل میاره، گام‌به‌گام پیش رفتن استراتژی این کسبوکارها برای بقا است چون نمی‌دانیم در آینده چه چیزی انتظارمان را می‌کشد.
