کتاب فرهنگ اصطلاحات تخصصی پست و لجستیک به کوشش خاطره پورمند، تهیه و به‌تازگی توسط نشر جام جهان‌نما منتشر شده است. این کتاب دو زبانه شامل مفاهیم کلیدی حوزه حمل‌ونقل، انبارداری، توزیع، زنجیره تامین و به‌طور کلی صنعت پست و لجستیک می‌شود. به بهانه انتشار این کتاب، نقل حمل گفت‌وگویی اختصاصی با خاطره پورمند، مولف این کتاب داشته است که در ادامه آن را می‌خوانید.
خانم پورمند، قبل از هر چیز از خودتان بگویید. در چه رشته‌ای تحصیل کرده‌اید و از چه زمانی به حوزه لجستیک علاقه‌مند شده‌اید؟
من در حال حاضر دانشجوی دکترای مدیریت کسب‌وکار از دانشگاه تهران هستم. کارشناسی ارشدم را در همین رشته گذرانده‌ام. در دوره کارشناسی هم نرم‌افزار خوانده‌ام. در خصوص فعالیت در حوزه لجستیک، من بیش از هفت سال است که به این صنعت وارد شده‌ام. ورودم به این حوزه از طریق هلدینگ فاخر و مجموعه معظم تیپاکس بود. مدتی مدیر فناوری اطلاعات شرکت پست اول بودم و در حال حاضر نیز مدیر توسعه محصول در شرکت جابار هستم.
چه شد که به فکر نگارش کتاب فرهنگ اصطلاحات تخصصی پست و لجستیک افتادید؟
واقعیت این است که در هفت سالی که به‌صورت متمرکز در اکوسیستم لجستیک فعالیت می‌کنم، متوجه شده‌ام که منبع جامع و دقیقی از واژگان تخصصی پست و لجستیک به زبان فارسی وجود ندارد. این موضوع یکی از بزرگترین چالش‌هایی بود که با آن مواجه شده‌ام. ما در این صنعت با مفاهیمی دقیق و بین‌المللی سروکار داریم اما نداشتن یک منبع جامع و کامل، فعالیت در این صنعت را با چالش‌هایی مواجه می‌کرد.
نبود زبان مشترک در هر صنعتی باعث سردرگمی می‌شود. در حوزه لجستیک نیز گاهی خطاهای اجرایی و ناهماهنگی میان تیم‌ها به‌وجود می‌آمد. دلیل این قضیه، این بود که هر کسی، واژه‌ها را با مدل خودش ترجمه می‌کرد. این موضوع، در طراحی محصول، آموزش نیروی انسانی، مستندسازی فرایندها و سایر بخش‌ها نیز تاثیرگذار است. برای پاسخ به این نیازها بود که تصمیم گرفتم کتاب فرهنگ اصطلاحات تخصصی پست و لجستیک را تهیه و منتشر کنم. تلاش کردم مرجع معتبری از واژگان حوزه پست و لجستیک را گردآوری کنم تا همه کسانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند بتوانند از آن استفاده کنند و این کتاب برای آن‌ها مفید باشد.
با توجه به گفته‌های شما، مخاطبان این کتاب فعالان حوزه ی لجستیک هستند. درست است؟
بله و البته اگر بخواهم به‌صورت کلی بگویم، این کتاب علاوه‌بر آن‌که راهنمایی برای مدیران ارشد شرکت‌های پستی است به استارتاپ‌هایی که در حوزه‌ی حمل‌ونقل فعالیت می‌کنند، مدیران محصول شرکت‌های لجستیکی، کارشناسان و نمایندگی‌ها نیز مفید خواهد بود. کسانی که فرایندهای لجستیکی را انجام می‌دهند و کسانی که تازه وارد صنعت پست و لجستیک شده‌اند نیز می‌توانند از این واژگان تخصصی و مفهوم آن‌ها در مسیر شغلی‌شان بهره‌مند شوند.
به‌نظرم این کتاب برای تمامی فعالان حوزه لجستیک کاربردی خواهد بود، دانشجویان، اساتید، پژوهشگران و مترجمانی که در حوزه پست، لجستیک و زنجیره تامین کار می‌کنند، می‌توانند از واژگان این کتاب استفاده کنند.
در سال‌های اخیر رویدادهای متنوعی با هدف انتقال تجربه در حوزه‌های مختلف برگزار می‌شود و متخصصان به انتقال تجربه می‌پردازند. شما هم با تالیف کتاب «فرهنگ اصطلاحات تخصصی پست و لجستیک» به‌نوعی انتقال دانش انجام داده‌اید. به‌نظر شما انتقال دانش و تجربه در حوزه پست و لجستیک، چطور می‌تواند اکوسیستم لجستیک را به زیست‌بومی پویا تبدیل کند و تفکر اکوسیستمی را توسعه دهد؟
قاعدتاً انتقال دانش زیربنایی‌ترین عامل رشد هر اکوسیستمی است. صنعت لجستیک هم به‌شدت وابسته به دانش و تجربه در سطوح مختلف است. در این صنعت چه در بخش فنی و چه در سطوح مدیریتی، مفاهیم و تجربیات به‌درستی مستندسازی نشده است و اگر انتقال دانش به‌خوبی انجام نشود، ما به‌طور مداوم درگیر آزمون و خطا خواهیم شد. انتقال دانش و تجربه، سرعت یادگیری در سازمان‌ها را افزایش می‌دهد و باعث کاهش خطاها می‌شود. در صورتی که شرکت‌های حوزه پست و لجستیک، دانش و تجربیاتشان را به‌درستی مستندسازی کنند و اقداماتی را برای انتقال دانش انجام دهند با تصمیم‌گیری‌هایی علمی‌تر و همکاری‌های اثربخش میان بخش‌های مختلف سازمان، مواجه خواهند شد.
قطعاً انتقال دانش در این اکوسیستم می‌تواند پایه، اساس و زیربنای صنعت را ایجاد کند. فرقی ندارد چه مدل دانشی را در این صنعت منتقل می‌کنیم، مهم این است که انتقال دانش به درستی صورت بگیرد. فرهنگ اصطلاحات پست و لجستیک نیز سعی دارد الفبای این صنعت را در اختیار فعالان آن بگذارد. این کتاب، ابزاری آموزشی برای استانداردسازی است و به طراحی دقیق فرایندها نیز کمک خواهد کرد. اگر این دانش در کل این صنعت فراگیر شود و همه از نظر الفبایی به یک زبان مشترک برسند، شاهد رشد روزافزون این صنعت خواهیم بود.
با توجه به این‌که شما سال‌هاست در حوزه پست و لجستیک فعالیت می‌کنید، نیازهای اکوسیستم لجستیک کشور برای رشد و توسعه را در چه می‌بینید؟
سوال سختی است. به‌نظرم در قدم اول ما نیازمند توسعه زیرساخت‌های دانشی هستیم. استانداردسازی مفاهیم، تولید محتوای تخصصی، ارائه ابزارهای آموزشی موثر و رشد پایدار باعث رشد دانش و توسعه اکوسیستم می‌شود. هم‌افزایی میان بازیگران اکوسیستم در بخش خصوصی و دولتی نیز ظرفیت‌هایی توسعه فناوری‌های بومی را افزایش می‌دهد. ظرفیت‌هایی که به دلیل جزیره‌ای بودن فعالیت‌ها بلااستفاده باقی مانده بودند. از طرفی، ساده کردن عملیات، تربیت نیروی انسانی متخصص، سرمایه‌گذاری روی نوآوری از پیش‌نیاز‌های مهم رشد در اکوسیستم لجستیک ایران هستند.
آیا قصد دارید دوباره کتابی در حوزه لجستیک منتشر کنید؟ اگر پاسختان بله است، موضوع کتاب چیست؟
بله، قطعاً این کار را خواهم کرد و کتاب فرهنگ اصطلاحات تخصصی پست و لجستیک، شروع یک مسیر بلندمدت برای من است. برنامه‌ریزی کرده‌ام که یک نسخه تشریحی از کتاب را تدوین کنم؛ نسخه‌ای که توضیحات تفصیلی داشته باشد، تلفظ هر واژه با فایل صوتی مشخص شود و با مثال‌های کاربردی، درک مفاهیم را ساده‌تر و ملموس‌تر کند.
موضوعات دیگری نیز در حوزه لجستیک مدنظرم هستند، از زنجیره تامین تا لجستیک دیجیتال و تجربه کاربری لجستیک. هدفم از تدوین کتاب در حوزه لجستیک این است که سهم فعالی در ارتقای زیرساخت دانشی و عملیاتی صنعت داشته باشم و در این مسیر هم قطعاً به راهنمایی و کمک اساتید این حوزه نیازمند هستم و خوشحال می‌شوم اگر امکان راه‌اندازی پروژه مشترکی با تیم‌های فعال در این زمینه فراهم شود تا برای تدوین و انتقال دانش، قوی‌تر فعالیت کنیم.
