روز یکشنبه ۳۱ فروردین ۱۴۰۴، در مراسمی با حضور فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی، شرکت «دات‌وان» ۶۱ هزار میلیارد تومان، معادل ۷۵۰ میلیون دلار در شبکه ریلی کشور سرمایه‌گذاری کرده است. این شرکت که براساس پست‌های بابک زنجانی در شبکه‌های اجتماعی‌اش متعلق به اوست، هدف از این سرمایه‌گذاری را تولید و تامین ۲۰۰۰ دستگاه واگن باری، مسافری و لوکوموتیو اعلام کرده است.
در این مراسم که تحت عنوان «آیین سرمایه‌گذاری در صنعت حمل‌ونقل کشور» برگزار شد، وزیر راه‌وشهرسازی، مدیران عامل راه‌آهن و رئیس کمیسیون عمران مجلس حضور داشتند و تفاهم‌نامه‌ای میان شرکت دات‌وان‌ریل و شرکت راه‌آهن امضا شد. شرکت آوان‌ریل، یکی از شرکت‌های زیرمجموعه هلدینگ دات‌وان است که ۶۱ هزار میلیارد تومان معادل ۷۱۳ میلیون دلار را برای تامین ۳۰۰ دستگاه قطار خودکشش دیزلی، ۵۰ دستگاه لوکوموتیو و ۶۰۰ واگن باری مخزن‌دار سرمایه‌گذاری کرده است. بابک زنجانی با انتشار توییتی، این تفاهم‌نامه را بزرگترین سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در تاریخ راه‌آهن ایران دانسته است.
از تسویه بدهی تا سرمایه‌گذاری در حوزه حمل‌ونقل
نام بابک زنجانی را در چند ماه اخیر بسیار می‌شنویم. زنجانی چند ماه است که با نوشته‌هایش در شبکه ایکس (توییتر سابق)، توجه مردم و رسانه‌های داخلی و خارجی را به خود جلب کرده است. او که از سال ۱۳۹۲ به اتهام فساد اقتصادی دستگیر و زندانی شده بود، در توییت‌هایش از سرمایه‌گذاری در صنایع مختلف خبر داده است. در روزهای آغازین دی‌ماه ۱۴۰۳، تصویری از بابک زنجانی با خبر آزادی‌اش منتشر شد؛ تصویری که قوه‌قضاییه آن را رد کرد و اعلام شد که این بدهکار اقتصادی همچنان در زندان است.
نکته عجیب و متناقضی که درباره بابک زنجانی وجود دارد این است که در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۲، آیت‌الله محسنی اژه‌ای در نشست شورای عالی قوه‌قضائیه تسویه بدهی بابک زنجانی خبر داده و گفته بود: «بابک زنجانی اموال قابل‌توجهی معرفی کرده و این اموال به تهران منتقل شده است. اموالی که زنجانی معرفی کرده اضافه‌تر از میزان بدهی اوست.» مرکز رسانه قوه قضائیه نیز پس از آن اعلام کرد «بدهی زنجانی به مبلغ یک میلیارد و ۹۶۷ میلیون و ۵۰۰ هزار یورو تسویه شده است.»
حالا پس از گذشت یک سال و چند ماه از ماجرای تسویه‌ی بدهی بابک زنجانی او از سرمایه‌گذاری در صنایع مختلف سخن می‌گوید. زنجانی در توییت‌هایش به گروه بین‌المللی توسعه مالی و اقتصادی آوان و خرید هواپیما و واگن اشاره کرده است.
گفته می‌شود گروه بین‌المللی توسعه مالی و اقتصادی آوان که بیش از ۱۲ زیرمجموعه در حوزه‌های تجارت الکترونیک، حمل‌ونقل، بازرگانی، ارتباطات و سرمایه‌گذاری دارد، شرکتی است که بابک زنجانی تاسیس کرده است. زنجانی در روزهای ابتدایی بهمن ۱۴۰۳، با انتشار پستی در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق)، از راه‌اندازی شرکت هواپیمایی دات‌وان و خرید هواپیما خبر داد. پس از آن، زنجانی به خرید نفتکش و تریلی برای تقویت شبکه سوخت‌رسانی اشاره و با خبر راه‌اندازی بیت‌بانک، توجه جامعه فین‌تک و فعالان این اکوسیستم را به خود جلب کرد و بار دیگر، از مسائل مرتبط با صنعت حمل‌ونقل گفت. او همچنین توییت‌های شرکت وان را در زمینه توسعه صنعت حمل‌ونقل و لجستیک باری بازنشر کرد. در یکی از این توییت‌‌ها، خرید واگن‌های چند‌منظوره و واگن‌های مخزن‌دار و ورود آن به ناوگان ریلی کشور به چشم می‌خورد. او در یکی از پست‌هایش نیز وعده راه‌اندازی ۵۰ هزار تاکسی برقی را داده است.
چند روز پیش، زنجانی نوشته بود که به زودی ۳۲ فروند هواپیمای مسافری دات‌وان ایر در آسمان ایران پرواز، هزاران خودروی حمل کالا و سوخت در جاده‌های کشور و پنجاه هزار تاکسی برقی در تهران، کرج، کیش، قشم و اصفهان تردد می‌کنند. همچنین ۶۲۰ واگن قطار به شبکه ریلی افزوده خواهد شد. حالا شرکت دات‌وان که منتسب به بابک زنجانی است با شرکت راه‌آهن قرارداد همکاری امضا کرده است.
چرا سرمایه‌گذاری در حمل‌ونقل ریلی ضروری است؟
مهدی ابراهیمی، مدیرعامل دات‌وان ریل، تفاهم‌نامه با راه‌آهن را مشارکتی و نوآورانه خواند و گفت: «ناوگان این پروژه از توان تولید داخلی و ظرفیت‌های خارجی بهره خواهد برد. هدف ما، توسعه‌ی قطارهای بدون نیاز به دیزل، کاهش زمان سفر ریلی تهران–مشهد به ۶ ساعت و ۴۰ دقیقه، و راه‌اندازی هواپیمای ریلی برای آینده‌ای هوشمند است.»
او همچنین به افزایش ۸ میلیون نفری ظرفیت جابه‌جایی مسافر با ورود ۳۰۰ قطار DMU اشاره کرد و افزود: «با ورود واگن‌های مخزن‌دار، سالانه ۵۰۰ میلیون تن کیلومتر به ظرفیت حمل بار کشور افزوده می‌شود. تشکیل قطارهای کاملاً باری، موجب تسریع سیر واگن‌ها و افزایش بهره‌وری در زنجیره‌ی تأمین خواهد شد.»
در این مراسم، جبارعلی ذاکری، مدیرعامل راه‌آهن به برنامه‌های این شرکت در سال ۱۴۰۴ اشاره کرد. طبق گفته‌‌های ذاکری، امسال شرکت راه‌آهن قصد دارد ۸ میلیون تن بار بین‌المللی را جابه‌جا کند و رکورد جابه‌جایی ۴۰ میلیون تن بار ترانزیتی را بشکند.
با توجه به اهمیت لجستیک خرده‌بار، سرعت بالا و کم‌بودن ردپای کربن در حمل‌ونقل ریلی نسبت به حمل‌ونقل جاده‌ای، سرمایه‌گذاری در این بخش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ورود واگن‌های جدید با ظرفیت بالا نیز می‌تواند به بهبود تجارت با کشورهای همسایه بینجامد. داده‌ها نشان می‌دهد که صنعت حمل‌ونقل کشور با چالش‌های بسیاری مواجه است. باید دید که آیا امضای تفاهم‌نامه‌های این‌چنینی، رونق تجارت و بهبود بهره‌وری در صنعت حمل‌ونقل را به‌همراه دارد یا خیر.
