مهتاب سرخیل، مدیر روابط‌عمومی و مرکز ارتباط با مشتریان پست خصوصی باکسیت در یادداشتی، اقدامات پست استرالیا در سال جاری میلادی را مورد بررسی قرار داده است. در ادامه این یادداشت را می‌خوانید.
گاهی یک سازمان قدیمی، نه با شعار، بلکه با عمل، نشان می‌دهد که چگونه می‌توان میان گذشته و آینده پل زد. پست استرالیا در سال ۲۰۲۵ همین کار را کرد؛ مسیری که برای مدیران صنعت پست و لجستیک ایران می‌تواند بیش از یک مطالعه موردی، یک نقشه راه عملی باشد.
آنها ابتدا از درون شروع کردند و نیروی انسانی را محور تغییر گذاشتند. برنامه‌های مهارت‌آموزی در حوزه‌هایی چون هوش مصنوعی، تحلیل داده، تجربه مشتری و کار تیمی، در کنار ایجاد فضاهای کاری مدرن با محوریت رفاه و همکاری، فرهنگ سازمانی را در پست استرالیا متحول کرد. این پیام برای ما روشن است: هر فناوری‌ای بدون سرمایه‌گذاری در انسان‌ها، به نتیجه نمی‌رسد.
در گام بعد، با همکاری ادوبی (Adobe)، پروژه تحول تجربه مشتری را آغاز کردند. داده‌ها را یکپارچه کردند، هوش مصنوعی تولیدی را به کار گرفتند، و ارتباط با مشتری را به سطحی رساندند که هر فرد تجربه‌ای متناسب با نیاز خود دریافت کند. در ایران، هنوز در بسیاری از بخش‌ها داده‌ها جزیره‌ای هستند و اینجا دقیقاً همان نقطه‌ای است که می‌توان جهش ایجاد کرد.
در حوزه عملیاتی، با جسارت تمام سیستم ۳۰ ساله POS را کنار گذاشتند (سامانه قدیمی فروشگاهی (Point of Sale) که بیش از سه دهه به‌صورت محلی با فناوری‌های قدیمی مدیریت می‌شد) و پلتفرم ابری جدیدی راه‌اندازی کردند که آموزش و توسعه خدمات را سریع‌تر و ساده‌تر کرد. این یعنی آمادگی برای کنار گذاشتن فناوری‌های قدیمی و پذیرش زیرساخت‌های نو، حتی اگر به معنای تغییرات گسترده باشد.
درس پست این کشور برای ما واضح است؛ تحول در پست و لجستیک تنها زمانی موفق می‌شود که چهار محور توانمندسازی نیروی انسانی، یکپارچه‌سازی داده‌ها و تجربه مشتری، نوسازی زیرساخت‌ها، استراتژی پایدار و پایبندی به آن، همزمان حرکت کنند.
اما اگر بخواهیم این درس‌ها را در ایران به نتیجه برسانیم، باید به واقعیت‌های بازار و ساختار صنعت پست کشور نیز توجه کنیم. در حالی که پست ایران در مسیر توسعه دیجیتال گام‌های اولیه را برداشته است، هنوز چالش‌هایی مانند نبود یکپارچگی کامل داده‌ها، سیستم‌های قدیمی و روندهای ناپایدار مدیریتی وجود دارد. در این شرایط، نقش اپراتورهای خصوصی و بخش‌های نوآور در صنعت پست، بیش از پیش برجسته می‌شود. آنها می‌توانند با انعطاف‌پذیری و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، تجربه‌های تازه‌ای در خدمت‌رسانی و لجستیک ایجاد کنند و به تحرک کل صنعت کمک کنند.
به همین دلیل، آینده صنعت پست ایران در گرو همگرایی بین دولت، بخش خصوصی و فناوری‌های نوین است تا این مسیر به شکلی بومی و اثربخش در کشور اجرا شود. آینده متعلق به آن‌هایی است که فقط فناوری را نمی‌بینند، بلکه آن را با سرمایه انسانی، فرهنگ سازمانی و چشم‌انداز روشن پیوند می‌زنند.
