وقتی صحبت از ترندهای نوآورانه می‌شود، نام برخی فناوریها مدام تکرار می‌شود. چند سال است که هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و بلاک‌چین در تمام پژوهش‌های مرتبط با فناوری‌های نوین تکرار می‌شود. در حوزه لجستیک نیز این روندها مدام تکرار می‌شود. با این حال، ترندهای صنعت لجستیک فراتر از این چند فناوری است. با بررسی سایت‌های مطرحی چون مکنزی و گارتنر، ترندهای صنعت حملونقل و لجستیک در سال ۲۰۲۵، بیش از هر چیز به کلان داده‌ها، لجستیک پایدار، توسعه منابع انسانی و بهبود ارتباط انسان و ماشین می‌پردازد. در ادامه با روندهای صنعت لجستیک در سال جدید میلادی آشنا خواهید شد.
قابلیت مشاهده در زمان واقعی (Real-time Visibility)
رصد اقدامات در حال انجام، در هر حوزه‌ای مهم است اما اهمیت این موضوع در حوزه لجستیک چندین برابر است زیرا در صنعت حملونقل و لجستیک، برنامه‌ریزی براساس موقعیت مکانی مرسولات راحت‌تر است. کسب‌وکارهای حوزه لجستیک برای آن‌که ارزش افزوده بیشتری را به مخاطبان خود بدهند، از ابزارهای نوینی مانند داده‌های کلان و فناوری‌های دیجیتال استفاده می‌کنند.
وقتی یک شرکت لجستیکی، اطلاعات دقیق مرسوله ارسال‌شده را در اختیار فرستنده آن مرسوله قرار می‌دهد، شرکت یا کاربر ارسال‌کننده مرسوله یا مرسولات می‌تواند نگاهی جامع به فرایندهایش داشته باشد. کسب‌وکارهای فعال در حوزه لجستیک با استفاده از اینترنت اشیا (IoT)، می‌توانند وضعیت واقعی محموله‌ها و فرایندهای حملونقل را در زمان واقعی دنبال کنند. یکی از مهمترین مزایای قابل مشاهده بودن فرایندها در زمان واقعی،کاهش هزینه‌ها و خطاهای احتمالی و بهبود تجربه مشتریان از طریق ارائه به‌روزترین اطلاعات درباره وضعیت سفارشات است.
زنجیره‌های تأمین حجم عظیمی از داده‌ها را تولید می‌کنند و چالش اصلی تبدیل این داده‌ها به بینش‌های عملی است. تا سال ۲۰۲۵، ابزارهای پیشرفته تحلیل داده‌ها با پشتیبانی از هوش مصنوعی (AI) و اینترنت اشیاء (IoT) قابلیت مشاهده در لحظه و بینش‌های پیش‌بینی‌کننده را فراهم می‌کند. این فناوریها امکان شناسایی ناکارآمدی‌ها را برای شرکت‌ها فراهم می‌کنند و با بهینه‌سازی پیش‌بینی تقاضاها، مدیریت موجودی را بهبود می‌بخشند و در نتیجه، زنجیره‌های تأمین را انعطاف‌پذیرتر و چابک‌تر خواهند کرد.
تعامل و همکاری انسان و ماشین (Human-Machine Collaboration)
یکی از مهمترین ترندهای چند سال گذشته که در سال ۲۰۲۵ بیش از همیشه مطرح شده است، ارتباط و تعامل انسان و ماشین است. هوش مصنوعی تا همین چند سال پیش، یک تئوری و نظریه به‌نظر می‌‌رسید اما اکنون در تمامی ابعاد زندگی انسانها نفوذ پیدا کرده است تا حدی که چگونگی ارتباط با هوش مصنوعی و ابزارهای مشابه، به یک مهارت مهم برای بهبود کیفیت زندگی کاری و شخصی انسانها تبدیل شده است.
در سال ۲۰۲۵، استفاده از هوش مصنوعی برای بهینه‌سازی برنامه‌ریزی فرایندهای لجستیکی و حملونقل، بسیار با اهمیت است. انسانها با تجربه و دانش خود در کنار هوش مصنوعی قرار می‌گیرند تا تصمیمات بهتری بگیرند و برخلاف تصور عموم مردم، هوش مصنوعی جای انسانها را نمی‌گیرد بلکه دستیاری هوشمند برای ارتقای سطح کیفی در هر صنعتی است.
افزایش دقت، کاهش خطاهای انسانی و بهبود کارایی از مزایای اصلی همکاری انسان و ماشین است. با بهبود تعامل انسان و ماشین، میتوان زمان‌بندی ارسال مرسولات در صنعت لجستیک و نیازمندی‌هایی مثل زمان تعمیرات وسایل نقلیه را به‌طور موثری پیش‌بینی کنند.
راهحلهای لجستیک پایدار (Sustainable Solutions)
توجه به محیط‌زیست و کاهش اثرات منفی لجستیک روی آن، از مهمترین ترندهای چند سال اخیر در صنایع گوناگون به‌ویژه صنعت لجستیک است. شرکت‌های لجستیکی به‌دنبال کاهش انتشار کربن و استفاده از تازه‌ترین شیوه‌های پایداری هستند. مسئله لجستیک پایدار یا لجستیک سبز، از موضوعات مورد توجه شرکت‌های لجستیکی است. جذب مشتریان آگاه به محیط‌زیست و کاهش هزینه‌های عملیاتی در درازمدت از مزایای توجه به لجستیک پایدار به شمار می‌رود. ابتکاراتی مانند تعرفه‌های گازهای گلخانه‌ای در بنادر و پروژه‌های کربن‌زدایی برخی از راهحلهای مربوط به لجستیک پایدار هستند.
در سال ۲۰۲۵، پایداری فراتر از یک الزام قانونی خواهد رفت و به بخشی اساسی از استراتژی کسب‌وکار تبدیل خواهد شد. شرکت‌ها در سال جاری میلادی روی کاهش ردپای کربنی، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌گیری از مواد بازیافتی در تولید و بسته‌بندی متمرکز خواهند شد. انطباق با استانداردهای زیست‌محیطی، اجتماعی و حاکمیتی (ESG) به زنجیره عملیات زنجیره تأمین وارد خواهد شد و کسب‌وکارها تلاش خواهند کرد تا هم تقاضای مصرف‌کنندگان برای تأمین مسئولانه را برآورده کنند و هم به مقررات سختگیرانه‌تر پایبند باشند.
لجستیک متمرکز بر یک محل یا لجستیک ابر محلی (Hyper-local Logistics)
شرکت‌های لجستیکی در سال جاری میلادی، تمرکز بر زنجیره تامین محلی و پاسخ به تقاضای مصرف‌کنندگان برای تحویل سریع‌تر مرسولات را در برنامه کاری خود قرار داده‌اند. این ترند به‌دلیل بحران‌های جهانی و نیاز به تحویل بسته‌ها در همان روز سفارش در حال رشد است.
از مزایای لجستیک متمرکز بر محلات، میتوان به کاهش زمان تحویل و افزایش رضایت مشتری اشاره کرد. از آن‌جا که شرکت‌ها به دنبال ایجاد زنجیره‌های تأمین محلی هستند تا وابستگی به تأمین‌کنندگان خارجی را کاهش دهند، تمرکز بر محلات به رشد اکوسیستم‌سازی در صنعت لجستیک، افزایش سرعت
تغییرات لجستیکی، بهبود عملکرد موثر و رقابتی‌تر شدن صنعت کمک می‌کند.
تولید در نزدیکی بازارهای کلیدی، با هدف بهبود زمان پاسخگویی، کاهش ریسک‌های ژئوپلیتیکی و افزایش کنترل بر زنجیره‌های تأمین، نقش بسیاری در توسعه صنایع دارد. در حوزه لجستیک نیز نزدیکی با بازارهای محلی اهمیت بسیاری دارد. در سال ۲۰۲۵، نزدیک‌سازی به عنوان مکمل زنجیره‌های تأمین جهانی عمل خواهد کرد و امکان تعادل میان هزینه، سرعت و انعطاف‌پذیری را برای شرکت‌های مختلف ایجاد می‌کند.
تقاضا برای تحویل سریع‌تر کالاهای خریداری‌شده در پلتفرم‌های تجارت الکترونیک به‌طور مداوم در حال افزایش است. شرکت‌های لجستیکی نیز برای پاسخ به این نیاز باید زنجیره‌های تأمین خود را به‌شیوه‌ای مناسب طراحی کنند. این مسئله، نیاز به لجستیک هایپر لوکال یا لجستیک ابرمحلی را افزایش می‌دهد.
تحول دیجیتال و خودکارسازی فرایندها با هوش مصنوعی
در چند دهه گذشته، شرکت‌ها تمایل دارند فرایندهایشان را خودکار و دیجیتالی کنند. این خودکارسازی فرایندها شامل استفاده از نرم‌افزارهای مدیریت زنجیره تأمین، ربات‌ها و سیستم‌های هوش مصنوعی می‌شود؛ سیستم‌هایی که می‌توانند هر عملیات را سریع‌تر و با دقت بیشتری انجام دهند.
استفاده از داده‌های کلان (Big Data)
کلان داده‌ها را میتوان ترند سال‌های پس از ۲۰۲۰ دانست زیرا از دوران همه‌گیری کرونا تاکنون همچنان یکی از مهمترین روندها به‌شمار می‌رود. شرکت‌های لجستیکی با بهره‌گیری از داده‌های کلان یا بیگ‌دیتا، الگوهای مربوط به تقاضای مشتریان را پیش‌بینی می‌کنند و می‌توانند با هزینه‌های کمتر، تصمیمات بهتری بگیرند. با استفاده از تجزیه و تحلیل پیش‌بینی‌پذیر، شرکت‌ها می‌توانند به نیازهای مشتریان در کمترین زمان پاسخ دهند.
اینترنت اشیا (IoT) و بهبود بهره‌وری
با اتصال بیشتر دستگاه‌ها به اینترنت، شرکت‌ها می‌توانند داده‌های بلادرنگ را جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل کنند. اینترنت اشیا در شرکت‌های لجستیکی نقش انکارناپذیری دارد زیرا میتوان به شیوه‌های مختلفی از ابزارهای اینترنت اشیا بهره گرفت، شفافیت در ارائه خدمات را افزایش داد و به بهبود کارایی در زنجیره تأمین کمک کرد.
فناوری بلاک‌چین و امنیت در زنجیره تامین
از دیگر ترندهای یک دهه اخیر که در صنعت لجستیک نیز این روزها مطرح شده است، بلاک‌چین است. فناوری بلاک‌چین نقش مهمی را در افزایش شفافیت و امنیت زنجیره تامین ایفا می‌کند و شرکت‌های لجستیکی می‌توانند از این فناوری برای اطمینان از صحت داده‌ها و ردیابی محموله‌ها استفاده کنند.
راهحلهای مبتنی بر فناوری ابر
فناوری ابر (Cloud) در دستیابی به همکاری در لحظه در سراسر عملیات جهانی حیاتی خواهد بود. پلتفرم‌های مبتنی بر سیستم ابری، امکان یکپارچه‌سازی آسان با سیستم‌های برنامه‌ریزی منابع سازمانی (ERP) و مدیریت زنجیره تامین (SCM) موجود را فراهم خواهند کرد و دید کاملی از ابتدا تا انتهای عملیات را به کاربران ارائه می‌دهند و تصمیم‌گیری سریع‌تر را ممکن می‌سازند. این راه‌حل‌ها هماهنگی بهتری میان تأمین‌کنندگان، شرکای لجستیک و تیم‌های داخلی ایجاد می‌کنند و باعث تحویل سریع‌تر و کاهش اختلالات می‌شوند.
زنجیره‌های تامین مشتری‌محور
با افزایش تقاضای مصرف‌کنندگان برای محصولات شخصی‌سازی‌شده، تحویل سریع‌تر و تجربه‌های بی‌نقص، زنجیره‌های تأمین تا سال ۲۰۲۵ مشتری‌محورتر خواهند شد. این تغییر نیازمند ادغام داده‌های مشتری در مدل‌های پیش‌بینی تقاضا، ارائه گزینه‌های لجستیک انعطاف‌پذیر و تطبیق محصولات و خدمات با ترجیحات فردی است. شرکت‌هایی که این رویکرد را دارند، به احتمال زیاد رضایت و وفاداری مشتریان را بهبود خواهند بخشید.
آینده زنجیره‌های تأمین در سال ۲۰۲۵ با فناوری، پایداری و چابکی تعریف خواهد شد. شرکت‌هایی که از سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی استفاده می‌کنند، تحلیل داده‌ها را به کار می‌‌برند، شیوه‌های پایداری را ادغام و تولید محلی را جدی می‌گیرند در موقعیت بهتری برای مقابله با پیچیدگی‌های یک بازار به سرعت در حال تحول قرار خواهند گرفت. همان‌طور که کسب‌وکارها به نوآوری و انطباق ادامه می‌دهند، این روندها راه را برای ایجاد یک اکوسیستم زنجیره تأمین انعطاف‌پذیرتر، کارآمدتر و مشتری‌محورتر هموار خواهند کرد.
